Şehir isimleri nereden geliyor?

Yüzyıllar boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış şehirlerin isimlerini nereden aldıklarını merak ediyorsanız tıklamaya devam edin.

İstanbul
İstanbul şu anki adını almadan önce farklı isimlerle anılıyordu. MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğunda, Bizantion adını almıştı. Roma İmparatorluğunun egemenliğine geçtiğindeyse, Roma İmparatoru Marcus Aurelius dönemindeyse imparatorun manevi babasının adıyla yani “Antion” olarak adlandırılmıştı. Daha sonraları yani Bizans Döneminde ise “Konstantin veya Konstanpolis” olarak anıldı. Doğu kültüründe “Kostantiniye, Romalılar tarafından ise Konstantinopolis” olarak adlandırılıyordu. Yerel halk ise şehir merkezi anlamına gelen “Stin-Polis” kısaltmasını kullanmaktaydı. Şimdiki İstanbul adıysa yerel halkın  bu kısaltmanın zamanla değişmesinden geliyor. 

Ankara
İslam kaynaklarında Ankara`nın adı Enguru olarak geçmektedir. Frig dilinde Ank “engebeli, karışık arazi anlamına gelmektedir. Şehir farklı dönemlerde sırasıyla; Ankyra, Ankura, Ankuria, Angur, Engürlü, Engürüye, Angare, Angera, Ancora ve son olarak Ankara şeklini almıştır.

İzmir
Homeros destanlarında anlatılışına göre kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras`ın kızı Smyrna`dan almıştır. Yine mitolojiye göre Tanrıça Artemis İzmirli`dir. Antik şehir günümüzde Konak ilçe sınırları içinde bulunan arkeolojik sit alanıdır. Şehir günümüzdeki İzmir adını, Smyrna`nın halk arasındaki söyleniş şekli ile almıştır.

Trabzon
Trabzon adı Pontus Rum Devletinde kullanılan şehrin orijinal adı olan ve dört köşe anlamına gelen “Trapezus” sözcüğünden gelmektedir. Lazlar Trapuzani, Gürcüler Trapizoni derken, Osmanlı ve Persler şehre Tara Bozan demişlerdir. İsim ufak söyleniş farklılığı olsa da günümüze kadar Pontus devrindeki adı ile Trabzon olarak gelmiştir.

Adana
Eski kaynaklara göre Bizanslı İstefan adlı tarihçi, Adana`yı Tarsus`la savaşan Adanos ve Saros adında iki kardeşin kurdu­ğunu yazmış, Adanos`un ismini şehre, kardeşi Saros`un ismini ise nehre verdiklerini aktarmıştır. Bu anlatım mitolojik bir öyküye benzese de Adana`nın tarihi çok eskilere dayanan bir yerleşim bölgesi olduğunu belirtmesi bakımından dikkat çekici. Hititler, Çukurova`nın bütününü Uru Adania (Adana yöresi) olarak adlandırmışlardır. M.Ö. 1650 yılında Hitit ve Kizzuvatna kralları arasında yapılan antlaşmada Adania adı kullanılmıştır. Karatepe kitabelerinde ise Danuna ifadesi geçmektedir.

Antalya
MÖ ll. Yüzyılda Bergama karalı ll. Attalos tarafından kurulan şehir önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anılmıştır. Zamanla bu isim Adalia, Antalia ve son olarak günümüzde Antalya şekline dönüşmüştür.

Manisa
Spil Dağı`nın eteklerinde kurulu olan Lidya şehri adını Yunanca Magnesia`dan almıştır. Bazı kaynaklar şehre Magnesia adı verilmesinin manyetik çekim gücü olan taşlardan kaynaklandığını söylemektedir. Şehir Türk hakimiyetine geçtiğinde ise adı Manisa olarak söylenmeye başlanmıştır.

Eskişehir
Şehrin antik adı Doylaion`dur. 1080 yılında Türk egemenliğine giren kent 1175 yılında burasını Bizans İmparatorluğu tarafından geri alınmıştır. Türk hükümdarı Kılıçarslan şehri Bizanslardan tekrar aldığında ona “bizim eski şehrimiz” anlamına gelen Eskişehir adını vermiştir.

Artvin
İskitler tarafından kurulan kentin adı İskitçe`dir. Osmanlı Döneminde Livane adı ile anılan kent, yerel halk tarafından Artavani olarak adlandırılmıştır. Bir ortaçağ kenti olan Artvin`in, Artavani`nin zamanla değişmesiyle Artvin adını aldığı söylenmektedir.

Diyarbakır

Edirne

Isparta
M.Ö. 356 – 323 yılları arasında Anadolu`nun Batısı Yunan egemenliği altına geçti. Bu dönemde Mora Yarımadası`nda yaşamakta olan Spartalılarla, Atina Yunanlıları, Anadolu`nun Batı bölümüne göç ettiler ve özellikle Mora Yarımadası Spartalılarından büyükçe bir topluluğun gelip bugünkü Isparta yöresine yerleştiği bir rivayettir. Gelenler kente de kendi ülkelerinin adı olan Isparta (Yunanistan`daki Sparta) adını verdikleri söylenmektedir.

Ağrı
Şehir ismini sınırları içindeki Ağrı (Ararat) Dağından alır. Eski çağlarda yeryüzünün muazzam bir su baskınına uğradığı Nuh Tufanı`nda ve Nuh Peygamber`in bütün canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdiği söylenir. İşte bu geminin konduğu dağ Ağrı Dağı`dır. Önceleri adı Ararat olan dağ daha sonra Türk egemenliğinde Ağrı adını almıştır.

Muğla
Ülkemizin Bodrum, Dalaman, Datça ve Fethiye gibi en güzel tatil beldelerine ev sahipliği yapan Muğla ilinin eski adı “Mobolla”`dır. Türkler buraya yerleştikten sonra şehrin adını Muğla olarak anmaya başlamışlardır.

Sinop
Sinop isminin adının Sinope isimli bir Yunan Tanrıçasından aldığı söylenmektedir.

Şanlıurfa
MÖ. II. bin Hitit vesikalarında geçen Ursu`nun ve Asur vesikalarında geçen Ruhua veya Ru`ua`nın, bugünkü Urfa olduğu söylenmektedir. Eski adı “Orhoe veya Orhai”dir. Daha sonra Araplar tarafından “R”ya çevrilmiştir. Şehir; Ur, Kalde Ur`u, Harran Ur`u, Orhei, Orhay, Vurhai, Edessa, Diyar Mudar, (Bölge ile beraber) Ruha, Reha ve Urfa adlarını almış, en son Şanlıurfa olmuştur.

Mardin
İran hükümdarı tarafından bölgeye gönderilen “Mard boyu” ismindeki topluluğun burada kurdukları şehre “Mardiyon” ismini vermiş olduğu, halk arasında dönüşerek, bu şekilde isminin yerleştiği varsayılıyor.

Alanya
Yüzyıllar boyunca bir çok kez el değiştiren şehir aynı şekilde isim değişikliğine de uğranmıştır. Latince ve Yunanca adı Coracesium (çıkıntılı şehir)`dir. Bizans İmparatorluğu döneminde Yunanca`da “güzel / ince dağ” anlamına gelen Kalonoros ve Kalon Oros olarak adlandırılmıştır. Selçuklu egemenliğinde ise Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat I kente kendi adından türettiği Alaiye adını vermiştir. 1933`teki Latin Alfabesine geçişle birlikte Alanya adını almıştır.

Konya
İsa`dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St. Paul burayı ziyaret etti ve şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti. Bu nedenle Hıristiyanlar ona, “İsa`nın tasviri” anlamına gelen “ikonyum” adını verdiler. Abbasiler burayı alınca “Kuniye`ye” çevirdiler. Türkler bu ismi Konya olarak değiştirdi.

Bursa
Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir. Buraya kurucusu Bitinya kralı Prusias`ın adı verildi.

Çanakkalex
Marmara ve Ege denizlerini birleştiren Boğaz`daki şehir ve kasabaların en büyüğü ve il merkezidir. Boğazın doğu kıyısında ve en dar yerinde kurulmuştur. Burada denizini şekli tıpkı bir çanağı andırır. Bugünkü ismini buradan alır.

Denizli
Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. İl eski Türkçe`de ülke, memleket anlamına gelir. Yani deniz memleketi denilir.Bir diğer rivayete göre de kelimenin aslı domuz-ili`dir. Bu da bölgede domuz çokluğundan kaynaklanmaktadır. 

Mersin
Mersin`e Mersin denilmesinin sebebi şimdiki Mersin Şehrinin yakınlarında eskiden MERSİNLİ adında bir aşiret varmış. Bu aşiret Türkistan’dan gelen aşiretlerdenmiş. MERSİN adı ile Anadolu`da daha yedi, sekiz tane köy vardır ki, MERSİN adı bu Mersin adındaki Türk Oymağının adına göre konmuştur.

Gaziantep
Şehrin eski adı Ayıntab’dır. Kelime anlamı, pınarın gözü demektir. Halk bunu Antep olarak değiştirmiştir. Halk Kurtuluş savaşında Fransızlara karşı başarılı bir savaş verince 6 Şubat 1921’de çıkartılan bir yasayla Gazi ünvanı verildi.

Zonguldak
Kent merkezinin Üzülmez Deresi`nin ağız kısmında yer alması ve derenin ilk çağda "Sandra" adıyla anılması, burada kurulan yerleşmenin de "Sandaraca" adını taşıması nedeniyle, zamanla bu adın Zonguldak`a dönüştüğünü savlamaktadır.