Akdeniz tipi beslenmenin önemli bir bileşeni olan sızma zeytinyağı, dünya genelinde sağlıklı olarak belirtilen toplumların bazıları için temel gıda ürünlerinden biri olan, geleneksel bir yağdır. Aslında, sızma zeytinyağın genel sağlık üzerindeki etkileri hakkında pek çok araştırma var.
Bu araştırmalar, zeytinyağın içerdiği yağ asitleri ve antioksidanların; kalp hastalıkları ve diğer kronik hastalıklar için daha düşük bir risk sağladığını göstermektedir.
Sızma Zeytinyağı Nedir ve Nasıl Yapılır?
Zeytin ağacının meyvesi olan zeytinin preslenmesi ile elde edilen zeytinyağı çıkarmak oldukça basittir: zeytinler sıkılır ve yağ çıkarılır. Ancak bu, her zaman düşündüğünüz gibi değildir. Bazıları, daha ucuz diğer yağlar kullanılarak seyreltilebilir ya da bazıları kimyasallar ile eksrakte edilebilir. Bu nedenle, kaliteli zeytinyağını seçmeniz son derece önemlidir.
En iyi zeytinyağı, zeytinin ilk sıkımından sonra elde edilen natürel sızma zeytinyağıdır. Doğal bir yöntemle elde edilen bu yağ, kendine özgü bir aroma ve lezzete sahiptir. Oleik asit gibi antioksidanlar yönünden zengindir. İşte, gerçek zeytinyağın sağlık için bu kadar faydalı olmasının temel nedeni budur.
Bu nedenle, en çok tavsiye edilen zeytinyağı türü, sızma zeytinyağıdır. Ancak, zeytinyağı piyasasında da dolandırıcılık olabildiğini ve kaliteli bir ürün tercih etmenin şart olduğunu unutmayın. Natürel sızma zeytinyağı tamamen doğaldır ve fenolik antioksidan içeriği çok yüksektir. Düşük kaliteli versiyonlar ise, genellikle daha ucuz ve rafine yağlar ile karıştırılmaktadır.
Natürel Sızma Zeytinyağı Besin Profili
Gerçek zeytinyağı, son derece besleyicidir. Sağlıklı yağ asitleri ve antioksidan değeri yüksektir. Ek olarak; E ve K vitaminleri de içerir. Aşağıda, 100 gram sızma zeytinyağı için belirtilen besin değerleri yer almaktadır:
- %13.8 doymuş yağ
- %73 tekli doymamış yağ
- %0.76 omega-3 yağ asidir
- %9.7 omega-6 yağ asidir
Ayrıca;
- Yetişkinler için önerilen günlük E vitamini ihtiyacının %70’ini ve
- Yetişkinler için önerilen günlük K vitamini ihtiyacının %75’ini karşılamaktadır.
Fenolik antioksidan içeriği ise, sızma zeytinyağının gerçekten değerli olduğu noktadır. Bu içerik, bazı ciddi hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir.
Omega-6 oranının omega-3 oranına göre oldukça yüksek olması (neredeyse 10 kat), bazı uzmanlar tarafından eleştirilmesine neden olsa da; hala, çoklu doymamış yağ oranının düşük olduğunu hatırlamak gerekir. Tekli doymamış yağ oranı da çok yüksektir.
Natürel Sızma Zeytinyağı İltihaplanma Karşıtı Bileşenler İçerir
İltihaplanma, vücutta pek çok hastalığın nedenlerinden biridir. Kalp hastalıkları başta olmak üzere; şeker hastalığı, metabolik sendrom, kanser, nörolojik hastalıklar ve diğer yaygın durumlar için önde gelen itici güçlerden biridir.
Zeytinyağın sağlık üzerindeki faydaların altındaki mekanizmalardan birinin, vücutta meydana gelen iltihaplanma ile savaşma yeteneği olduğu düşünülmektedir. İçerdiği oleik asidin, vücutta iltihaplanma belirtilerini azaltabileceğini gösteren bazı bilimsel kanıtlar da bulunmaktadır.
Sızma zeytinyağın içerdiği “oleocanthal” miktarı, çok yaygın olarak kullanılan bir ağrı kesicinin yetişkin dozunun %10’una benzer bir etki yarattığı tahmin edilmektedir. Bol miktarda sızma zeytinyağı tüketimi, iltihaplanmayı önlemeye yardımcı olabilir. Bu da, kalp hastalığı gibi kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sızma Zeytinyağı Kalp Hastalıklara Karşı Koruyabilir
Kalp hastalığı ve felç, dünya genelinde en yaygın ölüm nedenlerinin başında gelmektedir. Bazı araştırmalar; kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin, özellikle de Akdeniz ülkelerinde daha düşük olduğunu göstermiştir. Bu veriler, Akdeniz tipi beslenmeye olan ilgiyi daha da arttırmıştır.
Akdeniz toplumlarının beslenme düzeni ile ilgili yapılan çalışmalar, bu diyetin kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Yapılan büyük bir araştırmada; kalp krizi ve felç riskinin %30 daha az olduğu görülmüştür. Düzenli olarak sızma zeytinyağı tüketmek:
- İltihaplanmayı azaltır
Daha önce de belirtildiği gibi, iltihaplanma kalp hastalığının temel tetikleyicilerinden biridir. Zeytinyağı, iltihaplanmaya karşı koruyabilir.
- Kötü kolesterol seviyelerini azaltır
Zeytinyağı, kalp hastalığı sürecindeki önemli bir faktör olan kötü kolesterol seviyelerini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olabilir
Yapılan bazı çalışmalarda, düzenli olarak zeytinyağı tüketmenin kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olabileceğini görülmüştür. İstenmeyen kan pıhtılaşması, kalp krizinin temel tetikleyicilerinden biridir.
- Tansiyonu düşürür
Yüksek tansiyonu olan hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada; zeytinyağı tüketiminin tansiyonu düşürdüğü ve tansiyon ilaçlarına olan ihtiyacı neredeyse yarı yarıya azalttığı görülmüştür.
Sızma zeytinyağı ile ilgili bu özellikler göz önünde bulundurulduğunda, düzenli olarak tüketen kişilerde kalp hastalıkları ve felce bağlı ölümlerin riskinin önemli ölçüde azaldığını anlamak zor değildir.
Hem insan hem de hayvan deneylerinde, zeytinyağın kalp sağlığı için çok faydalı olduğu görülmüştür. Tüm bunlara dayanarak; kalp hastalığı riski yüksek olan kişilerin, düzenli olarak sızma zeytinyağı tüketmeyi alışkanlık haline getirmeleri gerektiği bile söylenebilir.
Sızma Zeytinyağı Sağlık Yararları
Zeytinyağı ve sağlık ilişkisi üzerine yapılan araştırmalar, genel olarak kalp sağlığı üzerindeki etkileriyle ilgili olsa da, bazı diğer sağlık yararlarından da söz edilmektedir. Kanser ve nörolojik hastalıkların önlenmesinde de yardımcı olabilir:
- Kanser riskini düşürebilir
Vücuttaki hücrelerin kontrol dışı büyümesi ile karakterize olan kanser, dünya genelinde en yaygın ölüm nedenlerinden bir diğeridir. Yapılan çalışmalar; Akdeniz tipi beslenmede kanser riskinin çok düşük olduğunu göstermiştir. Bazı uzmanlar, bunun zeytinyağı ile ilişkili olduğunu iddia etmektedir.
Serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasar, kansere potansiyel olarak katkı sağlar. Natürel sızma zeytinyağının antioksidan içeriği, oksidatif hasarı azaltmaya yardımcı olabilir. Oleik asit içeriği de oksidatif hasara dirençlidir. Bazı çalışmalarda, kansere bağlı genler üzerinde de olumlu etkileri olabildiği görülmüştür.
- Alzheimer hastalığını önleyebilir
Dünya genelinde en yaygın nörodejeneratif hastalık olan Alzheimer, bunamanın önde gelen nedenlerinden biridir. İnsanlar üzerinde yapılan bir araştırmada; temel bileşeni zeytinyağı olan Akdeniz tipi beslenmenin, beyin fonksiyonları üzerinde olumlu etkileri olabileceği görülmüştür. Zeytinyağı ile zenginleştirilmiş bir diyet, bilişsel bozulma riskini azaltabilir.
Sızma Zeytinyağı Mutfakta Nasıl Kullanılır?
Yüksek ısı nedeniyle yağ asitleri oksitlenebilir. Yani, yağ asitleri zarar görür. Bu nedenle, doymuş yağlar yüksek ısıya daha dayanıklıyken, daha hassas olan çoklu doymamış yağlar daha kolay zarar görür.
Zeytinyağı, tekli doymamış yağ asidi içeriği yüksek bir yağdır. Ancak çalışmalar, zeytinyağın yüksek ısıya dayanıklı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bir araştırmada; sızma zeytinyağı 1.5 gün boyunca 180 dereceye kadar ısıtılmıştır. Çalışmanın sonunda, zeytinyağın oksidasyona karşı dirençli olduğu görülmüştür.
Bir diğer araştırmada; kızartma yapmak için zeytinyağı kullanılmış ve oksidatif hasar seviyelerine ulaşmasının 1 gün sürdüğü görülmüştür. Kısacası, zeytinyağı pişirme için oldukça güvenli görünmektedir. Bu da, yüksek ısıda yemek pişirmek için bile kullanılabileceğini göstermektedir.
Kaynak
https://www.bizeytin.com/blog/icerik/naturel-sizma-zeytinyagi-neden-en-saglikli-yagdir
https://www.healthline.com/nutrition/extra-virgin-olive-oil
GÜNLÜK TAROT FALINIZ
