Uçak yolculuğu sırasında kulak uğuldamasının kalıcı işitme kaybı ile sonlanabileceği hiç aklınıza gelir miydi? Beş duyu organımızdan biri olan kulağımız uçak yolculuğu esnasında çeşitli nedenlerle zarar görebiliyor. Uçuş sırasında görülebilecek bu olumsuz durumları alacağınız bazı tedbirlerle ortadan kaldırabilirsiniz. Memorial Şişli Hastanesi KBB Bölümü’nden Prof. Dr. Sami Katırcıoğlu uçuş esnasında kulağımızda oluşabilecek rahatsızlıklar ve kulak sağlığımızı korumak için alınabilecek önlemler hakkında bilgi verdi.
Kulak basıncı yutkunma ile dengelenir
İnsan kulağı 16,20000 Hz arasındaki sesleri duyabilen bir özelliğe sahip. Kulağın sağlıklı duyabilmesi için, kulak zarının dış kulak yoluna bakan tarafındaki yani dış kulak yolundaki basınç ile kulak zarının arkasında kalan orta kulak boşluğunun basıncı aynı olmalı. Dış kulak yolunda oluşan basınç değişiklikleri kulak zarında bombeleşme ve çökme gibi olaylara neden oluyor. Kulak zarındaki bu bombeleşme veya çökme yutkunma esnasında burun ile kulağı birleştiren östaki borusunun açılması ile dengeleniyor. Orta kulak basıncı ve dış kulak yolu basıncının denkleştirilmesi sonucu kulak zarındaki mevcut bombeleşme veya çökme düzeliyor. Bu fizyolojik bir olaydır ve yutkunma esnasında gerçekleşir. Östaki borusunun basıncının, denkleme olayında yeterli olamaması kişide, kulakta dolgunluk, ağrı ve işitme azalmasına yol açıyor. Östaki borusunda bu fonksiyon bozukluğu çeşitli hastalıklar esnasında daha da belirginleşiyor.
Nezle sinüzit gibi hastalıklar basıncın dengelenmesine engel olur
Akut nezle, alerjik nezle, sinüzit gibi hastalıklar östaki borusunun açılma fonksiyonu bozarak uçuş esnasında orta kulak basıncının dengelenmesini engelliyor. Uçağın kalkış ve inişi esnasında bilindiği gibi dış ortam basıncı hızla değişiyor. Günümüz uçaklarında kabin basıncı otomatik olarak ayarlanmakla beraber bu ayarlanma öncesinde ve esnasında artan veya eksilen dış kulak yolu basıncı yukarda sayılan hastalıklar esnasında yeterli derecede dengelenemez ve orta kulakta ciddi sorunlar oluşabilir. Böyle bir durumda sık sık yutkunma, bir şeyler yeme, çiklet çiğneme östaki borusunun açılması ve orta kulak basıncının dengelenmesini kolaylaştırır.
İleri safhalarda şiddetli yüz ağrılarına neden olabilir
İnsan kafasında “sinüs” adı verilen hava dolu boşluklar yer almakta. Mevcut yedi adet sinüs sürekli olarak burun boşluğundaki hava ile havalanmakta. Akut nezle ve alerjik nezle esnasında bu sinüslerin burun ile bağlantılarının burun mukozasındaki ödemi nedeniyle kapanması sinüslerde de basınç dengelenmesine engel olarak “baro sinüzit” denilen ve şiddetli yüz ağrısına yol açan bir tabloya neden olur. Bu tip ağrılar uçuş bittikten bir süre sonra sinüslerdeki basıncın dengelenmesiyle ortadan kalkar.
Kulağınız uğulduyorsa dikkat!
Uçuş esnasında iniş ve kalkışta dış kulak yolu basıncının hızlı artış veya azalışı sonucu kulak zarının ve buna bağlı olarak kemikçik zincirin aşırı derecede hareketine bağlı olarak nadiren de olsa iç kulak hasarını görülebilir. İç kulakta yüksek basınçtan etkilenen “Reissner membranı” yırtılabilir, bu durumda oluşacak tablo daha farklı olup, şiddetli bir kulak uğultusu ve işitme kaybı ile kendini belli eder. Bu tabloda genellikle ağrı olmaz ve nadiren birlikte baş dönmesi de görülebilir. Bu durumla karşılaşan bir yolcu uçuş sonunda acilen bir hekime müracaat etmelidir aksi takdirde olay kalıcı işitme kaybı ile sonlanabilir.
Alınacak küçük önlemlerle kulak sağlığınızı koruyabilirsiniz
Akut nezle, alerjik nezle ve sinüzit gibi durumlarda mümkün olduğunca uçak yolculuğundan kaçınılmalıdır. Eğer bu mümkün olmuyorsa bu gibi durumlarda bir hekime danışarak uçuş önce bazı ilaçlar alınarak bu durumlara engel olunabilir. Böyle durumlarda alkol alınması burun mukozası ve burun etlerinde şişmeye neden olacağından tabloyu daha da ağırlaştırabilir.