Public Relations ve Hilal Cebeci Muamması

Eğitim Şart!

Geçmişi anlam karmaşası ile dolu olan kavramlar dizisinin incilerinden “Public Relations” – “Halkla İlişkiler” kavramı ile ilgili çarpıcı tanımlamalar günümüzde Hilal Cebeci’nin çıplak fotoğraflarını yayınlaması, poposunu tüm sosyal medya ile paylaşması ve kendisinin bu “aktivite!”yi “Halkla İlişkiler” olarak adlandırması ile bambaşka bir boyuta taşındı. Tabii ki bu talihsiz açıklama bizim gibi işin akademik boyutunda olanları, özellikle beni, oldukça rahatsız etti. Ben de asistanlığını yaptığım, bu alanda duayen olan hocalarımın affına sığınarak, “Halkla İlişkiler”i biraz da olsa tanımlama çabası içine girdim. Tabii ki burada yapacağım kısacık tanımlama bu kavramı tüm detayları ile anlatmaya yetmeyecektir. Ancak kavram ile ilgili ufak da olsa bir fikir oluşturabileceğimi umut ediyorum. Yıllarca halkla ilişkiler kavramına hak ettiği değeri vermeyenlerle, onu sadece bir “organizasyon” olarak konumlandıranlarla karşılaştım; mankenlerin, güzel bacaklı, güler yüzlü kadınların halkla ilişkilerci olabileceğini düşünenlerle de tabii, ama teşhirciliğin halkla ilişkiler olarak tanımlanabileceği hiç aklıma gelmemişti doğrusu. Halkla ilişkiler en basit hali ile kurum ve kuruluş arasında köprü vazifesi gören, iki yönlü, planlı, stratejik bir iletişim yönetimidir. Halkla ilişkiler sadece bir organizasyon düzenlemek, masa süslemek, insanları güler yüzle karşılamak, onları etkileme sanatı değil, Aristo’nun Retorik kitabından başlayarak içinde erdem, fazilet ve akıl barındıran, iletişim disiplinleri içinde, etkinlik yönetimi, algı yönetimi, itibar yönetimi, lobicilik, sponsorluk, gerilla iletişim taktikleri gibi birçok kavramı da besleyerek geleceğe ışık tutan çok yönlü ve iknaya dayalı bir iletişim yönetimidir. Halkla ilişkilerin sınırlarını diğer disiplinler ile ilişkisi, kurumun kendisini tanımlaması, kurumsal kimlik, hedef kitlenin kurumu algılayış biçimi, imaj, kurumsal itibar, kriz iletişimi gibi konular belirler. Özellikle günümüzde dünya önlenemez bir hızla değişirken, akımların etkisi ile ülkeler ve yönetim anlayışları yeniden şekillenirken, halkla ilişkilerin uluslararası ilişkilerdeki önemi de yandsınamaz durumdadır. Siyasi liderler siyasal iletişim kampanyalarında halkla ilişkiler ile filizlenirler, ülkeler arasında yaşanan krizlerin yönetiminde karar mekanizmasında halkla ilişkiler birimi de yer alır, ülkelerin mimarilerinden, Vikingler’in savaşlarında kendilerine seçtikleri görsellere kadar halkla ilişkiler çalışmalarından söz etmek mümkündür. Bu önemli kavramın temelinde temelinde güvenilirlik, doğruluk, süreklilik, şeffaflık, inandırıcılık gibi ilkeler yer alır. Ancak Hilal Cebeci tarafından – tabii bu kavramlardan haberdarsa – bu ilkeler yanlış algılanmış olacak ki, şeffaflığı çıplaklık, sürekliliği ise kendini yinelemek olarak değerlendirmiş ve kendisinin halkla ilişkiler yaptığı kanısına varmıştır. Halkla ilişkiler açılan bir bacak, geçirilen sinir krizleri, kendi kendini çekmeye çalışırken bükülen boyun ve Marilyn Monroe dudak pozu ile “Twitter”da takipçi sayısının arttırılması anlamına gelmemektedir. Tarihsel gelişim süreci içerisinde de zararsız hilekar P.T. Barnum dahil olmak üzere böyle bir halkla ilişkiler çalışması mevcut değildir. Bu şekilde yapılan tanımlama, halkla ilişkiler gibi siyasal iletişimden pazarlamaya, sponsorluktan etkinlik yönetimine kadar birçok alanda ikna amacı taşıyan planlı ve stratejik bir iletişim yönetimi oluşturma çabasını teşhircilik üzerinde temellendirmekte ve bir de haber değeri taşıdığını iddia ederek kendini önemli adletmenin traji-komik bir yansıması haline gelmektedir. Ivy Lee halkla ilişkilerin yönetime yakın bir yere konumlanması gerektiğini söylerken, Edward Bernays akıl dolu yaklaşımları ile iki yönlü asimetrik modeli geliştirip “Father of Public Relations” olarak anılırken, Hilal Cebeci’nin de bu alanda “halkla ilişki kurma” methodunu Public Relations olarak adlandırması abesle iştigaldir.